راه دشوار آزادی

راه میانه

از همان آغاز جدال سنت با مدرنیته ما با چند مشکل روبرو بودیم:

انجماد و انحطاط سنت

درون زا نبودن ارزش های نو

برون زا بودن ارزش های نو 

کسب این ارزش ها نه در یک داد و ستد فرهنگی که  حاصل حضور استعمار  اقتصادی و سیاسی بود

فهم غلط از دفاع ازاستقلال اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی و سنگر گرفتن پشت ارزش های سنت  

یکی گرفتن ارزش های سنت با ارزش های ملی

بهمین دلیل ماازهمان آغاز مواجه با دو دشمن بودیم؛ مردم ناآگاه  که سنت و ارزش هایش را دفاع از استقلال طلبی می دانست و گروه های فرصت طلب که سنگر سنت برای آنها رسید به  نان و آبی بود.

راه میانه

در دفاع یا رد این ارزش ها ما با دو افراط روبروبوده ایم . دفاع تام و تمام از سنت از فردید بگیر تا شایگان و جلال آل احمد و دکتر شریعتی  و رد تام وتمام سنت ازتقی زاده بگیر تا دیگران و هر دو با سلاح غربزدگی و ارتجاع سعی کردند طرف مقابل را از صحنه خارج کنند .

 در رفرم مذهب نیزما با همین بلیه روبرو بودیم. سید علی محمد شیرازی با اعلام این که او دری ست میان امام منتقم و مردم منتظرخوش درخشید و مردم بجان آمده بسوی او شتافتند.مانیفست نخستین رفرم سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی بود اما سنت تن نداد تا کار به محاکمه و فلک کردن و گرفتن توبه رسید و جنگ مغلوبه شد و باب در زندان ماکو وچهریق به این نتیجه رسید که رفرم در این سنت امکان پذیر نیست و با این که گردنش زیر تیغ بود فتوا به نسخ دین قدیم و تاسیس دین جدید داد. 

اما پرسش اینجاست چرا ما موفق نشدیم راه میانه ای بیابیم سنت را با مدرنیته آشتی بدهیم و با نو کردن سنت مدرنیته را بومی کنیم.