یک کمونیست در برابر یک فاشیست در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شیلی - برگردان
مارکوس یونسون1:
یک کمونیست در برابر یک فاشیست در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شیلی
منتشرشده در "پرولترن2"، ارگان حزب کمونیست سوئد3
سهشنبه ۱۸ نوامبر ۲۰۲۵، ۲۷ آبانماه ۱۴۰۴
برگردان به فارسی از نادر ثانی
ژانت خارا4 از حزب کمونیست در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در روز ۱۴ دسامبر با خوزه آنتونیو کاست5، نامزد راست افراطی، روبرو خواهد شد.
پس از پیروزی ژانت خارا در دور اول انتخابات ریاست جمهوری شیلی، دور دوم دشوارتری در انتظار است، جایی که راستها از خوزه آنتونیو کاست، طرفدار ترامپ، حمایت خواهند کرد.
ژانت خارا روز یکشنبه ۱٦ نوامبر (۲۵ آبان) با ۲۷ درصد آرا در دور اول انتخابات ریاست جمهوری شیلی پیروز شد. در دور دوم در ۱۴ دسامبر، او با خوزه آنتونیو کاست، نامزد راست افراطی، که در دور اول ۲۴ درصد آرا را به دست آورد، روبرو خواهد شد.
این انتخابی بین دو گزینه بسیار متفاوت از نظر ایدئولوژیک و به ویژه طبقاتی خواهد بود. خارا، که اکنون ۵۱ سال دارد و وکیل است، در خانهای در سانتیاگو، پایتخت شیلی، که فاقد آب لولهکشی بود، بزرگ شد. پدرش، یک مکانیک صنعتی، به تنهایی از او و چهار خواهر و برادرش نگهداری میکرد.
از سوی دیگر، خوزه آنتونیو کاست، اصالتاً آلمانی است و از طبقه مرفه با ریشههای خارجی که به طور سنتی بر شیلی حکومت کردهاند، میباشد. پس از جنگ جهانی دوم، پدرش مایکل کاست6 - که عضو حزب نازی و افسر ماشین جنگی آلمان بود - ابتدا به آرژانتین و سپس به شیلی گریخت. او در بوئین7، خارج از سانتیاگو8، یک کارخانه سوسیس راهاندازی کرد و خانواده کاست امروز یکی از ثروتمندترین خانوادههای کشور هستند.
از نقطه نظر ارزشگذاریهای سیاسی و اجتماعی، خوزه آنتونیو کاست چندان از جایگاه پدرش دور نست. پیش از آخرین انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۱، که در دور دوم به گابریل بوریک9، نامزد چپگرا، باخت، او گفت که اگر آگوستو پینوشه10، دیکتاتور سابق شیلی، زنده بود، به او رأی میداد.
احتمالاً این نیز صادق است، زیرا میگل کاست11، برادر خوزه آنتونیو، یکی از اعضای گروه موسوم به «پسران شیکاگو»ی ژنرال پینوشه بود که پشت سیاستهای اقتصادی نئولیبرالی بودند که همراه با سرکوب سیاسی شدید، مشخصه شیلی پینوشه بود. میگل کاست، از جمله سمتهای دیگر، وزیر کار (همان سمتی که ژانت خارا اخیراً در دولت بوریک داشت) و رئیس بانک مرکزی در دیکتاتوری پینوشه بود.
ژانت خارا در دور اول بیشترین آرا را به دست آورد، اما در دور دوم که انتظار میرود رأیدهندگان راستگرا از کاست حمایت کنند، شرایط دشوارتری خواهد داشت. خارا روز یکشنبه ۳.۵ میلیون رأی و کاست ۳.۱ میلیون رأی به دست آورد. در مقام سوم فرانکو12 پاریسی از حزب مردم، حزب نسبتاً میانهرو راستگرا، با ۲.۵ میلیون رأی (۲۰ درصد) قرار گرفته و معادل شیلیایی خاویر میلی13 آرژانتینی، یوهانس کایزر14 از حزب لیبرال شیلی، با ۱.۸ میلیون رأی (۱۴ درصد) به مقام چهارم رسید. کایزر پیش از این اعلام کرده بود که در صورتیکه خودش به دور دوم نرسد در آن دوره از کاست حمایت خواهد کرد.
اگرچه ژانت خارا از حزب کمونیست شیلی است، اما در مجموع طرفدار یک سیاست نسبتاً محتاطانه در چپ میانه است. ائتلاف انتخاباتی که او نمایندگی میکند، اتحاد برای شیلی، شامل دموکراتهای مسیحی و حزب سوسیال لیبرال در میان احزاب شیلی میباشند.
برخلاف انتخابات چهار سال پیش که پس از اعتراضات اجتماعی گسترده که در سال ۲۰۱۹ شیلی را فرا گرفته بود، برگزار شد، اکنون هیچ باد خوشبینانهای از جناح چپ نمیوزد. در آن زمان، بوریک رهبری یک ائتلاف چپ را بر عهده داشت که مشتاقانه منتظر تدوین قانون اساسی جدید شیلی برای جایگزینی قانون اساسی فعلی دوران پینوشه بود. اما پیشنهاد قانون اساسی جدید که "بیش از حد مترقی" و بنابراین قطبیکننده خوانده میشد، در یک همهپرسی در سال ۲۰۲۲ رد شد.
در مبارزات انتخاباتی امسال، جرم و جنایت و مهاجرت به جای آن، پس از افزایش شدید تعداد افراد متولد خارج از کشور در سالهای اخیر - و با وجود این واقعیت که شیلی هنوز یکی از امنترین کشورهای آمریکای لاتین است - به مسائل اصلی تبدیل شدهاند. کاست جرم و جنایت در کشور را به مهاجرت ربط میدهد (و مانند پدرش به نازیهای تبعیدی اشاره نمیکند) و قول اخراج گسترده مهاجران بدون مدرک و ساخت خندق و دیوار در امتداد مرز شمالی با پرو و بولیوی را داده است.
کاست، مانند الگوی خود، دونالد ترامپ15، میخواهد مهاجرت را متوقف کند، مالیات را برای سرمایهداران کشور به شدت کاهش دهد و قوانین کار فعلی را لغو نماید. اگر کاست رئیس جمهور شود، پس از شکستهای سنگین چپها در کشورهایی مانند آرژانتین و بولیوی، به عنوان جدیدترین نمونه از موج محافظهکاری در آمریکای لاتین، از سوی کاخ سفید مورد استقبال و پشتیبانی قرار خواهد گرفت.
کاست همچنین قول داده است که زندانهای جدید با امنیت بالا بسازد، مشابه کاری که نایب بوکله16، رئیس جمهور السالوادور، که خود را "باحالترین دیکتاتور جهان" نامیده است، انجام داده است - و ترامپ بخشی از مهاجران بدون اجازه اقامت را از ایالات متحده به آنجا فرستاده است.
در مبارزات انتخاباتی مهندسیشده خارا همچنین قول داده است که زندانهای بیشتری بسازد.
لازم به یادآوریست که گرچه جریانهای ارتجاعی در سراسر آمریکای لاتین در سالهای اخیر پیروزیهای بسیاری به دست آوردهاند، نقاط روشنی نیز وجود دارند. یک نمونه بارز از این روزنههای امید، نتیجه همهپرسی روز یکشنبه گذشته در اکوادور است که در آن مردم به اجازه مجدد به پایگاههای نظامی خارجی در این کشور رأی منفی دادند.
پس از دههها تبلیغات ضدکمونیستی، این نیز به خودی خود مثبت است که بسیاری از شیلیاییها به ژانت خارا، نماینده حزب کمونیست، رأی میدهند. اینکه آیا چپها موفق میشوند در دور دوم سرنوشتساز، آرای کافی را برای او جمعآوری کنند تا رئیسجمهور شیلی شده و شیلی تبدیل به کشور آمریکای لاتین دیگری نشود که سیاست آن هر چه بیشتر به سمت راست حرکت میکند کمتر از یک ماه دیگر مشخص خواهد شد.
پانوشتهای برگرداننده متن:
۱) شیلی اخیراً قانونی دایر بر رأیدهی اجباری برای تمامی واجدین شرایط رأیدهی تصویب کرده است. به موجب این قانون حدود ۱۵ میلیون شیلیایی باید در انتخابات ریاست جمهوری رأی دهند و در صورت عدم شرکت در این انتخابات، با جریمههایی تا سقف ۱۰۰ دلار ایالات متحده آمریکا مواجه خواهند شد.
۲) در همهپرسی عمومیای که توسط دانیل نوبوآ17، رئیسجمهور راستگرای اکوادور فراخوانده شده و روز یکشنبه ۱٦ نوامبر ۲۰۲۵ (۲۵ آبان ۱۴۰۴) در مورد آن تصمیمگیری شد، به هر چهار خواسته رئیسجمهور و اطرافیان او رأی منفی قاطع داده شد. رئیسجمهور نتوانست مردم را به توافق در مورد لغو بودجه احزاب دولتی، کاهش تعداد اعضای پارلمان یا تدوین قانون اساسی جدید برای جایگزینی قانون اساسی فعلی برساند، که از جمله موارد دیگر، دارای حفاظتهای زیستمحیطی فوقالعاده قوی است، جایی که طبیعت حقوقی دارد که نباید نقض شود. علاوه بر این، ۶۰.۶ درصد به حذف ممنوعیت قانون اساسی برای داشتن پایگاههای نظامی خارجی در کشور رأی منفی دادند. رافائل کورئا18، رئیسجمهور سابق چپگرای این کشور، در مصاحبهای با خبرگزاری تلهسور19 خاطرنشان میکند که رأی منفی در مانتا20، جایی که ایالات متحده بین سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹ در آن یک پایگاه نظامی داشت، قبل از اینکه قانون اساسی در زمان کورئا تغییر کند و پایگاههای خارجی ممنوع شوند، حتی واضحتر از نتیجه در کل کشور بود.
1 Marcus Jönsson
2 Proletären
3 Kommunistiska partiet (K)
4 Jeanette Jara
5 José Antonio Kast
6 Michael Kast
7 Bunin
8 Santiago de Chile
9 Gabriel Boric
10 Augusto Pinochet
11 Miguel Kast
12 Franco Parisi
13 Javier Milei
14 Johannes Kaiser
15 Donald Trump
16 Nayib Bukele
17 Daniel Noboa
18 Rafael Correa
19 Telesur
20 Manta