چرا هیچ سلطنتطلبی در مشهد دستگیر نشد؟
حکایت دستگیریهای متعدد در مراسم هفتمین روز درگذشت مرحوم خسرو علیکردی در مشهد، به معمایی قابل تأمل تبدیل شده است. فرماندار و دادستان مشهد هر دو مدعیاند که افرادی مانند نرگس محمدی و سپیده قلیان به دلیل سردادن شعارهای هنجارشکنانه و اخلال در نظم عمومی بازداشت شدهاند. در همین حال، سازمان حقوق بشری «ههنگاو» فهرستی از بازداشتشدگان منتشر کرده که در آن، هیچیک سلطنتطلب یا طرفدار نظام پادشاهی معرفی نشدهاند. نگارنده، ویدیوهای مربوط به گردهمایی اعتراضی و شعارهای مطرحشده را در برخی رسانههای رسمی و شناسنامهدار، از جمله بیبیسی، مشاهده کرده است؛ اما در هیچیک از آنها شعاری در حمایت از سلطنت یا رضا پهلوی دیده نمیشود.
از سوی دیگر، سلطنتطلبان که در فضای مجازی بسیار فعالاند، مدعی هستند که طرفداران پادشاهی در حمایت از رضا پهلوی شعار «جاوید شاه» سر دادهاند؛ ادعایی که نگارنده تاکنون آن را در هیچ رسانه معتبر و مستقلی نیافته است. متأسفانه حقیقت همواره در میان هیاهو، صدابرداریها و صداگذاریهای تبلیغاتی گم میشود و همین امر، ماجرا را به معمایی پیچیده بدل کرده است.
پرسش اصلی اینجاست: اگر سلطنتطلبان ـ بنا به ادعای فرماندار و دادستان مشهد ـ شعارهای هنجارشکنانهای مانند «جاوید شاه» سر دادهاند، چرا بهجای شعاردهندگان پادشاهیخواه، چهرههای شناختهشده و غیرسلطنتطلب بازداشت شدهاند؟ چگونه ممکن است سلطنتطلبان چنین شعارهایی سر داده باشند و سپس با آزادی کامل و آسودگی خاطر و فراغ بال به خانههای خود بازگشته باشند؟
تجربه چند دهه گذشته نشان داده است که خوشبختانه مردم داخل کشور همواره موجهای اعتراضی را شکل میدهند؛ اما شوربختانه، برخی در خارج از کشور بلافاصله به «موجسواری» میپردازند. بگذریم از اینکه طیفهای مختلف ـ که بعضاً مخالف یکدیگرند ـ هر یک مدعیاند زندهیاد خسرو علیکردی طرفدار جریان آنان بوده و حتی ویدیوهایی در این زمینه منتشر کردهاند. متأسفانه رسم ناپسند «شهیددزدی» پدیدهای تازه و بیسابقه نیست.
در این گردباد هیاهو و فرقهگرایی، حقیقت یا پاسخ این معما را کجا میتوان یافت؟ ناگزیر باید به ترانه معروف باب دیلن، خواننده و ترانهسرای تأثیرگذار آمریکایی، رجوع کرد؛ ترانهای که بیش از شصت سال پیش با عنوان «Blowin’ in the Wind» منتشر شد و به پرسشهای بزرگ زندگی، صلح، جنگ و آزادی میپردازد؛ آنجا که میگوید: The answer, my friend, is blowin’ in the wind
در میان این جنگ روایتها و هیاهوی تبلیغاتی پیرامون مراسم هفتمین روز درگذشت مرحوم علیکردی، رضا پهلوی بلافاصله بیانیهای صادر کرد و به گفته خود، «از همه هممیهنان عزیز، بهویژه مردم شریف مشهد، بهخاطر همصدایی و همبستگیشان با سلطنت» سپاسگزاری کرد. این مصادره به مطلوب، نگارنده را به یاد حکایتی قدیمی میاندازد: گویند روزی دو نفر بهدلیل جرمی (بخوانید هنجارشکنی)، هنگام حضور در جمعیت توسط مأموران انتظامی دستگیر شدند. پلیس آنها را دستبندزنان از میان جمعیت بهسوی خودرو هدایت میکرد که ناگهان فردی از میان جمع خود را به آن دو رساند و با فریاد گفت: "ما سهتا را کجا میبرید؟"
سخن پایانی این نوشتار آن است که چنین گردهماییهای اعتراضی باید زمینهساز اتحاد و همگرایی همه طیفهای مخالف جمهوری اسلامی باشد، نه میدان زورآزمایی جناحی و وزنکشی فرقهای؛ چرا که تنها برنده چنین نزاعهایی، جمهوری اسلامی و رسانههای وابسته به آن خواهند بود.
عبدالستار دوشوکی
